از دعوا در اردوی تیم ملی تا افتضاح باخت به قطر پس از 18 سال/ بسکتبال به ناکجاآباد می‌رود

کاپ آسیا 2025، تابستان آینده در جده عربستان برگزار خواهد شد. در حال حاضر 24 تیم در 6 گروه 4 تیمی و در مناطق مختلف آسیا، رقابت‌های انتخابی را برگزار می‌کنند تا سرانجام 16 تیم به کاپ آسیا 2025 معرفی شوند. تیم‌های استرالیا، نیوزلند، ژاپن، لبنان، اردن، فیلیپین و عربستان، تاکنون سهمیه گرفتند اما جواز راهیابی ایران به مرحله نهایی کاپ آسیا به پنجره‌ پایانی در اسفند امسال موکول شده است.

انتظاری نامبارک برای بسکتبال ایران بعد از سی و یکم بین 31 تیم جام جهانی 2023! حذف از کاپ آسیا 2022 و بازی‌های آسیایی 2023، حذف از تمام رده‌های سنی آسیا اعم از نوجوانان و جوانان و از دست دادن سهمیه‌های جهانی!
بسکتبال با این نتایج، اوضاع آشفته و سردرگمی دارد به ویژه در زمینه مدیریتی که در دوره ریاست جواد داوری با آن دست به گریبان است.

داوری طی 33 ماه ریاست در همه رده‌های سنی باخت! علاوه بر آن، بحث بکارگیری افراد در فدراسیون بسکتبال است که متأسفانه شرایط این ورزش درجه یک را بغرنج‌تر و در عین حال نگرانی بابت آینده را بیشتر کرده است.

حتی تیم ایران ب که «ایران نوین» خوانده می‌شود سال گذشته با ترکیب بازیکنان جوانتر در حالی که سایر تیم‌ها نیز از ترکیب اصلی خود در کاپ جونز چین تایپه بهره نگرفتند در میان 8 تیم هفتم شد!
این نتایج در کنار افول تیم‌های رده‌های سنی و افت و تکرار رده‌های ششم تا هشتم آسیا، نگرانی‌های زیادی را در زمینه بکارگیری پشتوانه‌ها و استعدادها در دوره داوری نشان می‌دهد.

استعداد داریم مدیریت نه

با وجود نتیجه‌گیری ضعیف تیم‌ها اما استعدادهای برتر بسکتبال ایران تاکنون حقانیت خود را نشان داده‌اند. محمد امینی که سه سال پیش و قبل از دوره جواد داوری در لیگ یک ایران برای مهرام بازی کرد و در اردوهای پایه به پیشرفت خود ادامه داد، حدود دو سال است در لیگ فرانسه بازی می‌کند.
صارم جعفری تمرینات خود را برای لیگ‌های پایین‌تر آمریکا آغاز کرد و سام ریاحی که توسط سرمربی نوجوانان ایران حذف شد، پس از مهاجرت به ترکیه در تیم جوانان زیر 18 ساله‌های ترکیه به میدان رفت!

نمونه‌های دیگری از استعداد داریم اما با مدیریت ضعیف به ویژه در نحوه بکارگیری کادرهای فنی تیم‌های ملی مختلف تبدیل به فرصت‌سوزی و عمرسوزی بخش زیادی از نیروی جوانی بسکتبال ایران شد!

دو سه نفر که مورد اعتماد جواد داوری هستند در همه تیم‌ها تکرار می‌شوند! به طور مثال ضعیف‌ترین عنوان نوجوانان زیر 16 سال با وجود استعدادهایی که نام بردیم در دوره جواد داوری تحویل محسن شاه‌علی شد. سرمربی تیم نوجوانان در عین ناباوری تیم را به مکان هشتم، پایین‌ترین عنوان بسکتبال ایران در این رده فرستاد!
 با این حال رئیس فدراسیون از وی در کمیته فنی! استفاده می‌کند یا از سال گذشته سرپرستی تیم ملی بسکتبال را به او واگذار کرده است!
به همین ترتیب دو سه‌نفر دیگر با جابه‌جایی در مدیریت فنی تیم‌ها، مربی، عضویت در کمیته فنی، سرمربی تیم سه‌نفره، مربی تیم‌های پایه و ... یک دایره محدود و انحصاری بین دو سه نفر ساختند!  

دعوا و اردوهای هر کی هر کی

آخرین نمونه‌های ضعف سرپرستی در تیم ملی می‌توان به دعوا و درگیری لفظی ملی‌پوشان در جریان دیدار تمرینی و دستگرمی با تیم طبیعت اسلامشهر در سالن آزادی اشاره کرد.
خارج از اینکه یک ضعف بزرگ مدیریتی، نداشتن برنامه‌ریزی کافی برای تدارکات تیم ملی بود و تیم ملی از پنجره اول (9 ماه) تا پنجره دوم بازی تدارکاتی نداشت، اما علاوه بر این ضعف‌های مدیریتی در رأس فدراسیون بسکتبال، ضعف و سوءتدبیر در اداره و سرپرستی تیم ملی در اردوها و مسابقات بین‌المللی کاملاً مشهود است.

جنجال بازی دستگرمی از ضعف سرپرستی تیم ملی نشأت می‌گیرد که کنترلی بر فضا و افراد تیم ملی ندارد. همچنین در طول سفر تیم ملی به دوحه، میزبان ایران در بازی مقابل قطر، کج‌سلیقگی و آشفتگی در عملکرد سرپرست و همراهان تیم، بار دیگر از ضعف و فقدان مدیریت در اردوی تیم ملی بسکتبال پرده برداشت.
آخرین نمونه آن، فرستادن مبین شیخی به کنفرانس خبری بعد از بازی تیم ملی مقابل قطر بود. معمولاً کاپیتان یا بازیکنان با سابقه‌تر به این کنفرانس می‌روند اما گویا جناب سرپرست که کنترل و تسلطی روی نفرات تیم ملی ندارد، بعد از باخت، برای مجاب کردن بازیکنان شاخص تیم ملی حریف آنها نشد و شیخی با یک بازیِ ملی رفت!

کاپ آسیا فدای انتخابات کمیسیون‌ها

جواد داوری از دو سه هفته قبل از پنجره دوم کاپ آسیا، مشغول برگزاری انتخابات کمیسیون‌های مربیان، ورزشکاران و داوران شد. به خاطر اعمال نفوذ فدراسیون در فهرست نامزدها، همینطور مهندسی اساسنامه‌ دل‌بخواهی،  این انتخابات نیز با حواشی و جنجال‌هایی روبرو بود و به نظر می‌رسد انرژی و وقت زیادی گرفت. تا جایی که جواد داوری به جای تدارکات مناسب برای تیم ملی، روی انتخابات نفرات کمیسیون‌ها متمرکز شد! طوری که انگار تیم ملی و کاپ آسیا قربانی سلیقه آقای رئیس برای داشتن نفرات منسجم در کمیسیون‌ها تا مجمع انتخابی دوره چهار ساله ریاست وی شده است!

به وضع بسکتبال رسیدگی کنید

در 33 ماه گذشته فدراسیون جواد داوری ناکامی مطلق به بار آورد و ما تنها به گوشه‌هایی از آن اشاره کرده‌ایم. در موارد فنی نیز در آینده بحث خواهیم کرد. اما تا آن زمان؛ داوری در مدیریت کوتاه‌مدت صفر بزرگ گرفت و بسکتبال در دوره او منفی شده است با وجود این وعده طولانی‌مدت می‌دهد! معلوم نیست برنامه 2030 که جواد داوری بارها از آن گفته است با چه پشتوانه‌های مالی و علمی صورت می‌گیرد! صحبت از این برنامه‌ها بیشتر شبیه به رویکرد فرافکنانه و فرار رو به جلوهای آقای رئیس است زیرا در این مدت و در رده‌های سنی نیز بازنده مطلق بودیم! مانند تیم دختران که همین چند ماه پیش با وجود سرمربی خارجی در دسته دو آسیا به ساموآ باخت!

با وجود تغییرات گسترده بسکتبال آسیا و بسکتبال به افول رفته ایران، صحبت‌های رئیس فدراسیون با آنچه در بسکتبال قاره آسیا شاهدیم، تناسب ندارد. تیم‌های لبنان، سوریه و فلسطین هرکدام درگیر جنگ مستقیم یا دوران خرابی‌های بعد از جنگ همچنین جنگ داخلی هستند اما وقتی به تدارکات آنها نگاه می‌کنیم با سازوبرگ مناسبی روانه‌ی کارزار کاپ آسیا شدند. هر سه کشور سرمربی و بازیکن خارجی دارند و نشان دادند «مزیت سرمربی» به تنهایی کافی نیست بلکه باید در سایر ابعاد آماده‌سازی و هماهنگی تیم‌ها؛ برنامه، هدف و مدیریت داشت. این سه کشور به همراه اردن در غرب آسیا را مثال زدیم.

در دوره داوری به لبنان و اردن هم باختیم و اگر وضع به همین منوال ناامیدکننده، بدون تخصص، نیروی ناکارآمد، مربیان و مدرسان کاسب، کوتوله‌پروری، سوءمدیریت و ضعف شدید مدیریتی در نقاط مختلف بسکتبال ایران از رده‌های سنی تا لیگ‌ها و تیم ملی و آموزش و استعدادیابی و... پیش برود، فاصله ما با رقبای اصلی یعنی استرالیا و نیوزلند که هیچ، با حریفان سنتی مانند ژاپن، چین و فیلیپین بیشتر خواهد شد. شایدم دست‌نیافتنی!