نبرد‌های جهانی، بدون حضور ابرقدرت‌ها

یه گزارش میدان،شب گذشته، قرعه کشی دور پلی آف جام جهانی 2022 قطر برگزار شد و به این ترتیب، 12 تیم باقی مانده در قاره سبز که مجوز حضور مستقیم در این رقابت ها را به دست نیاورده بودند، مسیر پیش رویشان تا کسب 3 جایگاه باقی مانده را شناختند.

نکته جالب توجه، رقابت ایتالیا، پرتغال و ترکیه در یک گروه و همچنین، سوئد و لهستان در گروه دیگر است. بنابراین، جام جهانی 2022 قطر نیز همچون سایر ادوار، از حضور برخی ستاره‌ها بهره مند نخواهد شد. در گروه سوم، اگر ایتالیا موفق به کسب مجوز حضور در رقابت ها شود، کریستیانو رونالدو را در همسایگی خلیج فارس نخواهیم دید و در غیر این صورت، آتزوریِ دوست داشتنی تحت هدایت روبرتو مانچینی پس از کسب قهرمانی اروپا، برای دومین دوره متوالی شانس حضور در جام جهانی را از دست خواهد داد.

در گروه B نیز از میان زلاتان ایبراهیموویچ و روبرت لواندوفسکی، تنها یک نفرشان شانس حضور در این تورنمنت را خواهد داشت. صدالبته که احتمال رخداد شگفتی نیز وجود دارد و شاید مقدونیه شمالی یا حتی جمهوری چک و روسیه، سورپرایز این دوره از رقابت ها لقب بگیرند.

اما بدون شک، این اولین مرتبه در طول تاریخ نبوده که تیم‌های بزرگ در عین ناباوری، شانس حضور در معتبر ترین رقابت بین المللی را از دست می‌دهند و قطعاً آخرین مرتبه هم نیست. در ادامه، نگاهی داریم به غایبان سرشناس اروپایی در ادوار مختلف از رقابت‌های جام جهانی فوتبال:

• جام جهانی 1958: ایتالیا - اسپانیا

درحالی که جنگ جهانی دوم از اروپا ویرانه‌ای غیر قابل باور بر جای گذاشته بود، اروگوئه موفق شد اولین جام جهانی پس از جنگ جهانی را با گذر از برزیل بالای سر ببرد و اسپانیا نیز با قبول شکست در دیدار رده بندی، عنوان چهارمی رقابت ها را از آن خود کرده بود. علیرغم اینکه ماتادورها در جام جهانی 1954 نیز غایب بودند، عدم کسب جواز حضور در جام جهانی 1958، ناکامی بسیار بزرگتری برای آنها به حساب می‌آمد. نسل طلایی که بدون شک یکی از شانس های کسب عنوان قهرمانی بود و آلفردو دی استفانو را در ترکیب تیمش می‌دید، از حضور در ششمین دوره جام جهانی نیز بازماند تا این فوق ستاره که تا آن زمان، با رئال مادرید در تمامی ادوار لیگ قهرمانان اروپا جام را بالای سر برده بود، هرگز تجربه حضور در جام جهانی را به دست نیاورد.

ایتالیا نیز دیگر غایب این رقابت ها بود. آتزوری که تا آن سال با دو قهرمانی در جام جهانی، پر افتخار ترین تیم اروپایی بود، در یک دیدار سراسر حاشیه و عجیب، به عنوان تیم مغلوب از زمین بلفاست خارج شد و شانس حضور در جام جهانی را تقدیم ایرلند شمالی کرد. ایتالیایی‌ها تا قبل از ناکامی بزرگشان در سال 2018، با صرف نظر از عدم شرکت بسیاری تیم‌ها در اولین دوره، این اولین و تنها مرتبه در تاریخ بود که لاجوردی پوشان از حضور در جام جهانی بازماندند.

• جام جهانی 1966: یوگوسلاوی

مردان بالکان، پس از کسب عنوان چهارمی در جام جهانی 1962، بزرگترین غایبان دوره بعد لقب گرفتند. جایی که آنها در دور مقدماتی باید بالاتر از فرانسه و نروژ در صدر جدول گروهشان قرار می گرفتند و در نهایت قافیه را به فرانسه باختند.

• جام جهانی 1970: مجارستان

مجارستان در دهه 70، اگرچه قدرت آن تیم رویایی 1950 را نداشت؛ اما افتخارات قابل اتکایی در این سالها به دست آورده بود و از جمله آنها می توان به دو طلای المپیک در سالهای 1964 و 1968، رسیدن به یک چهارم نهایی جام های جهانی 1962 و 1966، دو مرتبه نایب قهرمانی در جام ملت های اروپا 1960 و 1968 و همچین حضور در نیمه نهایی جام ملت های اروپا 1972 اشاره کرد. اما جام جهانی 1970، یکی از تاریک ترین نقاط در تورنمنت های آن دهه برای مجارها به حساب می آید: جایی که در دیدار پلی آف مغلوب چکسلواکی شدند و شانس حضور در مکزیکو سیتی را از دست دادند.

• جام جهانی 1974: انگلستان

هشت سال پس از اولین و تنها مرتبه قهرمانی انگلیس‌ها در جام جهانی، هیچکس فکرش را نمی کرد تاکتیک منسوخ شده سر الف رمزی، تیم ملی کشورش را برای حضور در تورنمنت های معتبر به دردسر بیاندازد. اما پس از آنکه سه شیرها بازی ابتداییشان در دور مقدماتی را مقابل ولز پیروز شدند، عدم پیروزی شان مقابل لهستان در هر دو دیدار رفت و برگشت، به قیمت از دست رفتن جام جهانی 1974 تمام شد.

• جام‌های جهانی 1982 و 1986: هلند

پس از دو دوره متوالی حضور در فینال جام جهانی در سال های 1974 و 1978، درحالی که نسل طلایی دهه 70 آخرین قدم هایشان در مستطیل سبز را بر می‌داشتند، ناگهان بحرانِ تغییر نسل اردوگاه لاله های نارنجی را در نوردید و ثمره اش عدم موفقیت در کسب جواز صعود به جام های جهانی 1982 و 1986 بود. آنها ابتدا در یک گروه پنج تیمه، به ایستادن در رده چهارم قناعت کردند و در دوره بعد نیز علیرغم آنکه نسل طلایی هلندی‌ها با حضور مارکو فان باستن، رود گولیت، فرانکارد ریکارد و رونالد کومان برای افتخار آفرینی لحظه شماری میکرد، در آخرین دقایق دیدار پلی آف، دروازه اش را باز شده دید و کسب جام بین المللی برای آنها، دو سال به تاخیر افتاد.

• جام‌های جهانی 1990 و 1994: فرانسه

پیش از کسب میزبانی و رسیدن به عنوان قهرمانی در خانه، فرانسه روزهایی سیاه تر از شب را پشت سر گذاشت. عملکرد ضعیف آنها در 1990، جای هیچ دفاعی را باقی نمی گذاشت؛ اما درحالی که دور مقدماتی جام جهانی 1994 به بهترین نحو پیش می رفت و به صدر جدول رده بندی تکیه زده بودند، خروس‌ها در دو دیدار پایانی کار به ظاهر راحتی داشتند و با کسب یک امتیاز، صعودشان قطعی می شد. اما شکست ناگهانی مقابل اسرائیلِ قعر نشین و سپس عدم موفقیت در کسب امتیاز از بلغارستان، در حالی که آنها در یک قدمی صعود بودند، شانس حضور در جام جهانی 1994 را از فرانسه گرفت.

• جام جهانی 2018: ایتالیا - هلند

فاجعه جام جهانی 2018 برای ایتالیا را از چند جهت می توان مورد بررسی قرار داد و مهمتر از همه اینکه آنها ایتالیا هستند، تیمی که در 14 دوره متوالی از جام جهانی حضور داشته است. آنها ایتالیا هستند، کشوری که خود را یکی از صاحبان سبک در دنیای فوتبال می داند و با آن پشتوانه تاریخی، هرگز رسیدن به جمع 32 تیم برتر جهان نباید برایشان دردسر خاصی ایجاد کند. اگرچه ایتالیای 2018، آن نسل طلایی 2006 را نداشت؛ اما بدشانسی هم گریبان گیر شاگردان جان پیرو ونتورا شد و پس از هم گروهی با اسپانیا در دور گروهی مقدماتی، آنها در دور پلی آف به مصاف سوئد رفتند.

ابتدا شکست در شهر سُلنا با تک گل یوهانسون همانا و سپس، طلسمِ باز شدن دروازه وایکینگ‌ها در سن سیرو، همانا. ایتالیا پس از 60 سال، برای دومین مرتبه در تاریخ از صعود به جام جهانی بازمانده بود. هلند نیز دیگر تیم ناکام در رسیدن به روسیه بود. نایب قهرمان جام جهانی 2010 که مقام سومی جام جهانی 2014 را نیز در کارنامه داشت، از صعود به جمع 32 تیم نهایی بازماند تا خاطره تلخ عدم موفقیت لاله های نارنجی در صعود به یورو 2012، تکمیل شود.

حال باید دید در پایان مسابقات دور پلی آف جام جهانی 2022 قطر که از 24 تا 29 مارس سال آینده برگزار می‌شوند، در نهایت کدام تیم ها بلیت لحظه آخری به مقصد قطر را رزرو خواهند کرد و کدام ستاره ها تجربه حضور در یکی از عجیب ترین جام های جهانی تاریخ فوتبال را از دست خواهند داد؟

آیا بخت یارِ زلاتان و رونالدو است تا در آخرین سال‌های حضورشان در مستطیل سبز، جام جهانی دیگری را تجربه کنند یا شاگردان روبرتو مانچینی پس از قهرمانی در جام ملت های اروپا، بزرگترین غایبان این تورنمنت لقب خواهند گرفت؟