بازخوانی دربی‌های مهم جهان فوتبال؛ دربی منچستراز بازی دوستانه تا دیدار مرگ و زندگی

به گزارش میدان، روز 12 نوامبر 1881، روزی که دو تیم «وست‌گوردون» و «نیوتون هیث» در روزهای اوج امپراتوری ملکه ویکتوریا به مصاف هم رفتند، کسی فکر نمی‌کرد که این رقابت تا بیش از 130 سال دوام آورد اما این اتفاق رخ داد؛ در هر حالی که در اواخر قرن 19، وست‌گوردون به منچسترسیتی و نیوتون‌هیث به منچستریونایتد تغییر نام دادند، در ماهیت دربی منچستر تغییری ایجاد نشد. هواداران حاضرند تیمشان سقوط کند اما به رقیب همشهری نبازد!

در روز 12 نوامبر 1881 وست‌گوردون (من‌سیتی) که در آن ایام با نام «سن‌مارکز» هم شناخته می‌شد میزبان نیوتون‌هیث شد که با پیراهن زرد و سبز در میادین حاضر می‌شد. مسابقه با 3 گل به سود نیوتون‌هیث (یونایتد) خاتمه یافت. در حالی که خبرنگار نشریه اشتون از مسابقه با عنوان «دیداری لذت بخش» یاد کرد. آن روزها این دو تیم، با نگاهی کاملاً معمولی و گمنام در بین سایر تیم‌های شهر منچستر بودند و هیچ نقطه شاخصی، آن‌ها را در بین سایر تیم‌ها متمایز نمی‌کرد.

اما پس از یک دهه شرایط متفاوت شد. وست‌گوردون به «آردویک سیتی» تغییر نام داد و طبق گزارش‌های بر جای مانده از آن روزها، به «تیمی با استانداردهای جهانی» تبدیل شد. دو تیم به قدرت‌های شهر منچستر بدل شدند و بین سال‌های 1888 تا 1893 تمامی عناوین «منچستر کاپ» به دو تیم تعلق یافت. پس از آن که اتحادیه فوتبال باشگاهی انگلستان تأسیس شد. دو تیم چند تلاش ناموفق برای حضور در لیگ داشتند تا این که سرانجام نیوتون در 1892 و در چهارمین تلاش پیاپی خود، وارد لیگ یک شد. آردویک هم در همان سال‌، کار خود را در لیگ دسته دوم شروع کرد.

اولین دیداری که در تیم در لیگ با هم برگزار کردند، به فصل 95ـ1894 بازمی‌گردد. در سوم نوامبر 1894، سرخپوشان همچنان نام نیوتون هیث را یدک می‌کشیدند. در لیگ دو انگلیس با نتیجه 2-5 منچسترسیتی را شکست دادند. در آن روز، 14 هزار نفر به «هاید رود» آمده بودند. مسابقه برگشت نیز در روز اول ژانویه 1895 با برتری 1-4 نیوتون‌ خاتمه یافت. در این بازی نیز 12 هزار نفر به استادیوم نیوتون «بنک‌استریت» آمدند. دو تیم تا پایان سال 1903، ده بار دیگر در دسته دوم مقابل هم قرار گرفتند که 4 پیروزی از آن یونایتد شد و دو برد از آن سیتی. تعداد تماشاگران حاضر در بنک استریت نیز تا 40 هزار نفر افزایش یافت. این آخرین مسابقاتی بود که دو تیم در لیگ دو انجام دادند و پس از آن، هرگز دو تیم به صورت همزمان در این لیگ حضور نیافتند و تمامی مسابقات آن‌ها در لیگ یک (و بعدها لیگ برتر) برگزار شد.

دو تیم برای اولین بار در اول دسامبر 1906 در لیگ یک با هم مسابقه دادند. 40 هزار تماشاگر به هایدرود آمدند و برتری 0-3 منچسترسیتی را دیدند. درآمد حاصل از فروش بلیت این دیدار، بالغ بر 1000 پوند شد؛ رقمی که برای آن عصر، بی‌نظیر بود. در همان ایام منچسترسیتی در ماجرای پرداخت غیرقانونی حقوقی به بازیکنانش از طرف اتحادیه مجرم شناخته شد و 17 بازیکن این تیم محروم شدند. به این ترتیب تیم فاتح جام حذفی در سال 1904 از هم پاشید و زمانی که محرومیت بازیکنان در ژانویه 1907 خاتمه یافت، چهار ستاره من‌سیتی راهی یونایتد شدند. این نفرات عبارت بودند از جیمی بنیستر، هربرت برگس، بیلی مردیت و سندی ترنبول. آن‌ها به یونایتد کمک کردند تا برای اولین بار در سال 1908 فاتح لیگ شود. برخلاف امروز، در آن ایام انتقال بازیکنان از تیم‌های همشهری به یکدیگر، به سادگی انجام می‌شد و باشگاه‌ها تلاش می‌کردند که به رفقای همشهری کمک کنند. یک فصل بعد، کرنبول به اولین بازیکن تاریخ دربی بدل شد که از مسابقه اخراج می‌شود.

تا قبل از جنگ جهانی دوم، از 1908 تا 1937، دربی منچستر 10 بار به سود یونایتد و 10 بار به نفع سیتی خاتمه یافت. آن روزگار، اکثر تماشاگران عادت داشتند که وقتی سیتی میزبان بود، برای تشویق این تیم به «مین‌رود» می‌رفتند (این استادیوم از 12 سپتامبر 1925 محل برگزاری بازی‌های سیتی شد) و یک هفته بعد و به هنگام میزبانی یونایتد، راهی اولد‌ترافورد می‌شدند که اولین بار در 17 سپتامبر 1907 میزبان دربی‌ شد و 60 هزار نفر را در خود جای داد.

روز 27 آوریل 1974 روزی سرنوشت‌ساز برای یونایتد بود. یک هفته به پایان لیگ مانده بود و شیاطین قبل از مسابقه با استوک‌سیتی، در خانه مقابل سیتی ایستادند. یونایتد برای فرار از سقوط می‌جنگید و در همین حال امید داشت که نورویچ مقابل بیرمنگهام پیروز شود. بازی تا دقیقه 80 گلی در بر نداشت تا این که فرانسیس لی، توپ را به دنیس لو داد و این بازیکن در حالی که پشتش به دروازه بود، دروازه آلکس استینلی و تیم سابق خود را باز کرد. لو بلافاصله پس از گل تعویض شد و دیگر هرگز در لیگ بازی نکرد اما تماشاگران خشمگین یونایتد به زمین هجوم آوردند. بازی به پایان نرسید و همان نتیجه شکست یک بر صفر برای بازی منظور شد. سقوط منچستر یونایتد حتمی بود و این تیم با گل بازیکن سابق خود، راهی دسته دوم شد.

منچستریونایتد از اوایل دهه 90 در لیگ برتر به قدرت مطلق بدل شد و در همان حال، سیتی از لیگ یک، راهی دسته دوم شد! اما بعدها سیتی به روزهای اوج بازگشت تا عبارتی که سر الکس ‌فرگوسن درباره آن‌ها گفته بود، کم‌کم مفهوم خود را از دست بدهد. فرگوسن آن‌ها را «همسایه پر سر و صدا» نامیده بود و حال آبی‌های پر سر و صدا، موفق‌تر از یونایتد در لیگ ظاهر می‌شوند. هرچند که شاید در آینده، باز هم داستان دو تیم، حکایتی متفاوت از امروز داشته باشد.