نیازمند چگونه گزینه اصلی پرسپولیس شد؟/ معماری بازی از عقب زمین؛ جایی که گندوز در پازل کارتال نمی‌گنجد!

به گزارش میدان؛ از روزی که اسماعیل کارتال روی نیمکت پرسپولیس نشست، مشخص بود که این تیم قرار است پوست بیندازد؛ نه فقط در نتایج بلکه در سبک بازی، تفکر تاکتیکی و چیدمان مهره‌ها. کارتال مربی نظم است، اعتقاد دارد فوتبال باید ساختارمند باشد. فوتبال هندسی، مالکانه و مبتنی بر بازی‌سازی هدفمند از عقب زمین. اما وقتی قرار باشد بازی را از عقب زمین شروع کنید و نفر اولت در این فرآیند، یعنی دروازه‌بان، خودش درگیر ابتدایی‌ترین مؤلفه‌های بازی با پا باشد، دقیقاً از همان‌جا مسیر پروژه منحرف می‌شود.

گندوز، دروازه‌بان الجزایری پرسپولیس در واکنش‌ها و مهار توپ‌ها نمره‌ی قبولی می‌گیرد. در چارچوب عملکردش نه فاجعه‌ است و نه چشمگیر. مسئله اینجاست که در فوتبال امروز، چارچوب تنها بخشی از نقش یک دروازه‌بان مدرن است. او باید زیر پرس بازی کند، با پا بازیسازی کند، ریتم حفظ کند و حتی در ساختار حمله مشارکت داشته باشد. گندوز در این زمینه عملاً غایب است. او از آن جنس گلرهایی است که به‌محض نزدیک شدن بازیکن حریف، توپ را با اولین فرصت به ارتفاع می‌فرستد؛ ترجیحاً هرچه دورتر و بی‌هدف‌تر، بهتر!

برای تیمی مثل پرسپولیس که می‌خواهد روی ریتم و کنترل توپ بازی کند، این سبک بازی نه فقط ناکارآمد بلکه مخرب است. وقتی تیم‌های حریف با فشار فیزیکی و پرس از بالا بازی را شروع می‌کنند و مدافعان را از چرخه بازیسازی خارج می کنند، دروازه‌بان باید نقطه نجات تیم باشد؛ اما در تیم کارتال، گندوز در چنین لحظاتی بیشتر به یک تهدید درون‌تیمی تبدیل می‌شود. اگر کمی بی‌رحمانه قضاوت کنیم، او در برابر تیم‌های پرپرس نه تنها کمکی به عبور از فشار نمی‌کند، بلکه باعث تشدید آن می‌شود.

در عین حال، گندوز حالا با پیراهن پرسپولیس به تیم ملی الجزایر هم رسیده؛ یک دستاورد شخصی که شاید در ظاهر برای باشگاه هم سود داشته باشد. اگر الجزایر به جام جهانی برسد، باشگاه پرسپولیس از محل حضور او در این تورنمنت بین‌المللی، می‌تواند از فیفا پاداش ارزی قابل توجهی دریافت کند. به نظر می‌رسد پشت این موفقیت ملی، یک معادله پیچیده باشگاهی پنهان شده؛ گندوز هنوز ۲ فصل دیگر با پرسپولیس قرارداد دارد و در صورت جدایی، احتمال دارد باشگاه برای فسخ یک‌طرفه یا توافقی، ناچار به پرداخت غرامت مالی شود. یک ضرر دوگانه برای تیمی که می‌داند این بازیکن در پازل تاکتیکی سرمربی‌اش نمی‌گنجد.

وقتی زمزمه‌ مذاکره با پیام نیازمند دروازه‌بان سپاهان به گوش رسید، این‌طور برداشت شد که کارتال قصد دارد خیلی زود دروازه را متحول کند. سرمربی اهل ترکیه در همان ابتدا ترجیح داد تمرکز را روی ترمیم خط میانی و حمله بگذارد. با این حال، به‌وضوح می‌شود فهمید که خط دروازه هم در فهرست نیازهای مهم اوست. گندوز شاید اولویت اول نبود، اما قطعاً در لیست تغییرات حضور دارد؛ چراکه در فوتبال هندسی، یک قطعه خارج از فرم، همه چیز را به هم می‌ریزد.

در این میان، خط دفاع پرسپولیس هم چندان قابل دفاع نیست. دو مدافع کناری تیم که در سیستم کارتال باید نقش پایه‌های انتقال توپ را ایفا کنند، در مواجهه با تیم‌های فیزیکی و پرپرس دچار آشفتگی می‌شوند. خروجی این ضعف، بازگشت مداوم توپ به دروازه‌بان است و گندوز هم به‌جای بازسازی بازی، آن را به بن‌بست می‌برد. در واقع حلقه‌ای که باید ساختار حمله را از عقب زمین آغاز کند، خودش اولین جرقه‌ی بی‌نظمی می‌شود.

در تیمی که قرار است با هندسه و نظم بازی کنند، هر بازیکن باید جزئی از یک شبکه‌ در جریان باشد. وقتی دروازه‌بان‌ در این شبکه حضور ندارد، نه تنها در کنترل بازی موفق نخواهید بود، بلکه عملاً ساختار تیم از پایه آسیب‌پذیر می‌شود. گلری علیرضا بیرانوند که حالا در تراکتور است نمونه‌‌ای از گلرهایی‌ است که در چنین سیستمی می‌تواند مهره طلایی باشند؛ نه فقط برای نجات دروازه، بلکه برای ساخت بازی.

واقعیت این است که پرسپولیس نمی‌تواند با یک دروازه‌بان قدیمی، فوتبال آینده‌دار بازی کند. اگر قرار است سبک مدرن پیاده شود، پس ابزار مدرن هم باید فراهم باشد. گندوز برای سیستم‌های بسته، دفاعی و مبتنی بر واکنش مناسب است. اما برای تیمی که می‌خواهد بازی را از خط دروازه تا گل با طرح و نقشه پیش ببرد، گندوز یک مانع جدی است و نه یک نقطه‌ی شروع.

کارتال دیر یا زود در این پست دست به جراحی خواهد زد. تیمی که فوتبال را از عقب زمین آغاز می‌کند، نمی‌تواند با دروازه‌بانی که نقطه پایان بازی‌سازی است به موفقیت برسد حتی اگر آن دروازه‌بان با پیراهن پرسپولیس به تیم ملی رسیده باشد و پاداش فیفا هم در راه باشد.